W przypadku gdy grunt jest całkowicie nawodniony, natychmiast po jego obciążeniu wzrasta ciśnienie wody w porach gruntu i następuje filtracja w kierunku mniejszych naporów. W gruntach małoprzepuszczalnych wyciskanie wody z porów wymaga dłuższego czasu i dlatego grunty spoiste osiadają powoli. Po usunięciu obciążenia grunt ulega odprężaniu i powiększa swoją objętość, następuje bowiem zmniejszenie naprężeń między cząstkami gruntu, wskutek czego błonki wody w miejscach styku cząstek dążą do powiększenia swej grubości. Grunt nie odzyskuje jednak całkowicie pierwotnej objętości, gdyż część cząstek ulega trwałym przemieszczeniom względem siebie. Po każdym obciążeniu i odciążeniu grunt odkształca sie częściowo spręzyście, a częściowo trwale.

Wytrzymałość gruntu na ścinanie zależy od warunków jego obciążenia oraz może zależeć (w gruntach nieizotropowych) od kierunku uprzywilejowanych powierzchni poślizgu (powierzchni osłabień). Badania próbek przeprowadza się w warunkach płaskiego ścinania lub trójosiowego ściskania próbek walcowych; próbki bada sie przy stałej (niewielkiej) prędkości odkształcenia Al w kierunku działania naprężeń t lub Gł. Zależność wzrostu naprężeń od przemieszczeń może mieć postać krzywej 1 i wtedy grunt określa się jako mający strukture wrażliwą. Wytrzymałość rezydualną gruntu otrzymuje gie przez wielokrotne ścinanie płaskie tej samej próbki w obu kierunkach (tam i z powrotem). Efektywne parametry geotechniczne wytrzymałości na ścinanie i c oblicza się z zależności tan *c, gdzie u — wartość ciśnienia porowego w…

Szerokie zastosowanie w badaniach polowych mają sondowania; mogą one służyć do: a) jakościowej oceny podłoża i jego zmienności, np. w badaniach wstępnych, b) badania zmienności podłoża między wierceniami badawczymi. gdy wykazują one nieregularne zaleganie gruntów słabych lub gdy ich rozstaw jest za duży, c) oznaczania cech gruntów na podstawie pomiarów oporu pogrążania sondy w podłoże. Sondowania mają tę wielką zaletę, że określają własności gruntów „in situ”, tzn. w warunkach ich naturalnego zalegania, bez zaburzeń powodowanych wierceniem i pobieraniem próbek.

Badanie przeprowadza się po wyrównaniu powierzchni dna wykopu z zastosowaniem warstwy wyrównawczej piasku lub zaprawy gipsowej. Po ułożeniu płyty należy ją obsypać z boków warstwą gruntu zagęszczonego o grubości min. 0,5 m. Sposób przykładania obciążeń płyty i urządzenia do pomiaru jej osiadania powinny być tak zaprojektowane, aby nie działały obok płyty dodatkowe obciążenia mogące zakłócić przebieg jej osiadania oraz aby obciążenia nie powodowały osiadania punktów odniesienia pomiarów. Pierwszy stopień obciążenia PI przyjmuje się równy naprężeniu Pierwotnemu oz 7 , a następnie co najmniej 3 stopnie do nacisku jednostkowego projektowanych fundamentów wartości on i dalsze 3 stopnie do wartości 20 zq.

W przypadku ścinania na rdzeń nakłada się sztywną obejmę i uszczelnia. Następnie przykłada sie obciążenie pionowe Q i przy naprężeniu A ścina się grunt w płaszczyźnie podstawy rdzenia zwiększając naprężenie ścinające do wartości TFTmax. Badanie przeprowadza się w kilku miejscach wykopu badawczego stosując różne pionowe obciążenia i uzyskując odpowiednie wartości Tfi. Otrzymaną zależność aproksymuje się prostą wg wzoru, stosując metodę najmniejszych kwadratów; jako wynik badań otrzymuje się (I) i c. Badania wytrzymałościowe można również wykonywać w otworach badawczych za pomocą presjometru.

Załóżmy, że do układu obciążeń i przemieszczeń Mo, Mo, Qo dochodzi w punkcie a = t,  to począwszy od miejsca przyłożenia siły (dla x t) do układu pierwszego dodaje się układ drugi o następujących warunkach brzegowych Ayr — O, O, AMI.  Wpływ siły P na ugięcie przekroju wyrazi się funkcją PL3 EJ. Przyłożenie siły do zatem sumie ugięć od parametrów brzegowych oraz od siły. Podobnie można rozważyć wpływ momentu zaczepionego w odległości z od początku układu. W przekroju x z powstaje ugięcie — cł-z EJ. Opierając się na tych wywodach oraz przyjmując możliwość występowania na belce dowolnego układu obciążeń zewnętrznych w postaci sil i momentów skupionych, dochodzi się do wzoru…